Een financieel-administratieve constructie voor kwalitatieve zorg

Al langere tijd zien we dat steeds meer gemeenten hun inkoopstrategie aanpassen en de contractering van zorg via hoofd- en onderaannemerschap organiseren. Eén van de redenen hiervoor is dat gemeenten met minder partijen contracten willen hebben. Een andere ontwikkeling die we zien is dat zorgaanbieders steeds meer gaan werken in samenwerkingsverbanden.  

Wat is hoofd- en onderaannemerschap?  

Bij hoofd- en onderaannemerschap huurt een zorgaanbieder, de hoofdaannemer, een andere zorgaanbieder, de onderaannemer, in om bepaalde zorg te verlenen. Hierbij blijft de hoofdaannemer verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg en de verantwoording naar de financier (gemeente). Onderaannemers leveren de zorg aan de cliënt, maar de verantwoordelijkheid richting de financier ligt bij de hoofdaannemer. De onderaannemer declareert de geleverde zorg bij de hoofdaannemer.  

Eind 2019 schreef collega Amy Ahluwalia, productmanager bij Tenzinger al over hoofd- en onderaannemerschap in de jeugdzorg. Inmiddels alweer meer dan drie jaar geleden, maar de uitdagingen uit deze eerdere publicatie spelen vandaag de dag nog steeds.  

Administratieve lasten 

Een grote uitdaging bij hoofd- en onderaannemerschap is dat het proces in de basis is ingericht voor ondersteuning van het financieel-administratieve proces: gemeenten hebben de administratieve lasten voor een groot deel bij zorgaanbieders neergelegd. Of dit bewust is of niet, als zorgaanbieder heb je hier mee te maken. Als hoofdaannemer moet je rekening houden met de criteria waaraan een nieuwe zorgvraag zorg moet voldoen. Dit vraagt om een beleid, want vind je het als zorgaanbieder wenselijk om administratiekantoor te zijn zonder kwaliteitstoezicht vanuit je eigen zorgorganisatie? 

De ondersteuning van ICT bij hoofd- en onderaannemerschap 

ICT kan een rol spelen in het verlagen van de administratieve lasten. Zo kunnen hoofdaannemers die gebruikmaken van het Medicore ECD de productie van onderaannemers automatisch inlezen. Hierdoor hoef je informatie niet handmatig over te nemen en kan deze eenvoudig ingediend worden bij de financier. Andersom werkt dit ook zo voor onderaannemers: als onderaannemer hoef je het productiebestand niet handmatig over te typen, maar kun je deze eenvoudig exporteren om deze aan te leveren bij de hoofdaannemer.  

Hoe bewaak je de kwaliteit van zorg?  

Het uitgangspunt van alle betrokken partijen bij hoofd- en onderaannemerschap in de zorg is het bieden van de best mogelijke hulp aan cliënten. De hoofdaannemer heeft contracten met de gemeente en blijft daarom verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg. Het is een terechte vraag om na te denken hoe je als hoofdaannemer de kwaliteit van zorg bewaakt als de cliënt in zorg is bij een andere zorgaanbieder. Een voorbeeld hoe je als zorgaanbieder kunt sturen op kwaliteit is het werken met kwaliteitsnormen van de beroepsgroep en/of ISO-normen. Een andere mogelijkheid is het uitvragen van periodieke updates over het zorgplan of het zorgtraject. Als hoofdaannemer heb je het recht om deze informatie uit te vragen. Zo kun je aantonen aan de financier hoe de zorg verloopt en geeft jou als zorgaanbieder meer inzage in de geleverde zorg. Hierdoor kun je als zorgaanbieder eventuele risico’s rondom kwaliteit van zorg beperken. 

Financiële kwaliteitsbewaking 

Eén van de grootste risico’s bij hoofd- en onderaannemerschap is dat je als hoofdaannemer uitbetaalt aan de onderaannemer, maar nog geen vergoeding ontvangen hebt vanuit de financier (gemeente). Dit vraagt om een goed proces voor het ontvangen en uitbetalen van facturen. Periodieke rapportages voor uitbetalingen aan onderaannemers naast je ontvangsten vanuit de financier kunnen helpen om grip te houden op de financiële situatie. Door realtime inzicht kun je op tijd bijsturen indien je constateert dat bepaalde partijen niet tijdig factureren en/of uitbetalen. Zo voorkom je dat je als zorgaanbieder financieel risico loopt.  

Medicore biedt de mogelijkheid om als hoofdaannemer onderaannemers op een veilige en juridisch correcte wijze te laten werken in het ECD. Hierdoor heb je als hoofdaannemer actueel inzicht in de productie die je zelf en onderaannemers realiseren op de betreffende behandeling. Zo voorkom je dat de werkvoorraad oploopt tot hogere (risicovolle) bedragen. 

Veel afdelingen betrokken

Doordat hoofd- en onderaannemerschap afwijkt van de reguliere financieringsvormen is het een proces met veel losse kleine processtapjes. Deze vele losse stapjes zijn bij zorgaanbieders vaak ondergebracht over veel verschillende afdelingen, zoals de zorgadministratie, accountmanagement, de financiële administratie, zorgverleners en natuurlijk de cliënt. Hierbij schuilt het risico dat het overzicht zoek is, waardoor je de controle uit het oog verliest. Het is belangrijk om scherp te hebben wie er regiehouder is over hoofd- en onderaannemerschap en welke afdeling verantwoordelijk is voor welk onderdeel binnen het proces. 

Gegevensuitwisseling 

Bij samenwerking is veilige gegevensuitwisseling van essentieel belang. Want hoe zorg je ervoor dat iedereen beschikt over de benodigde informatie? En hoe wissel je deze informatie op een efficiënte en veilige manier uit, zodat de informatie ook eenvoudig terug te vinden is? Er ontbreekt een standaard. Idealiter bestaat er één werkwijze waarbij de informatie op eenzelfde manier uitgewisseld kan worden. Dit zou het proces een stuk efficiënter en veiliger maken. In andere zorgsectoren zoals de ggz en ouderenzorg bestaan er al standaarden die de uitwisseling van gegevens op een gestandaardiseerde en veilige manier mogelijk maken, zoals het VIPP programma, Koppeltaal en het Inzicht programma.  

Zolang er een standaard ontbreekt blijft hoofd- en onderaannemerschap een uitdaging, vanwege het grote aantal handelingen en betrokkenen. Het gaat niet lukken om het gehele proces volledig te automatiseren, maar met een gestandaardiseerd proces en een goed beleid kun je de risico’s wel substantieel verkleinen.  

Op 25 mei 2023 organiseert Tenzinger een focussessie over het onderwerp hoofd- en onderaannemerschap waarin we samen met opdrachtgevers kijken naar de uitdagingen en mogelijke oplossingen.  

Loopt jouw zorgorganisatie tegen uitdagingen rondom de organisatie van hoofd- en onderaannemerschap aan? Neem gerust contact met ons op. Wij denken graag met je mee!