Zo word je een datagedreven zorgorganisatie

De zorg verslimmen met datagedreven oplossingen, dat is de missie van Tenzinger. Klinkt mooi, maar voor velen ook erg abstract. Daar kan Derkje Andrée Wiltens, Business consultant bij Tenzinger, zich alles bij voorstellen. “Veel van onze klanten houden handmatig allerlei Excellijstjes bij. Ze zien niet in dat ze daarmee dubbel werk doen, want die informatie staat meestal ook al ergens in hun ECD, HR-systeem of financiële administratie. Als je de informatie die je vastlegt combineert met informatie uit andere systemen en bronnen, heb je een veel betere basis om analyses te maken waardoor je real-time inzicht krijgt in de stand van zaken.”

Declaratiedashboard

Lilian Roos, dataconsultant bij Cure4, het label van Tenzinger dat zich specialiseert in outsourcing, kan tientallen voorbeelden noemen van lijstjes die kunnen worden omgezet in visuele dashboards. Het is haar dagelijkse werk om hierover na te denken. “Bij Cure4 nemen wij de zorg-, financiële, salaris- en/of personeelsadministratie van zorgorganisaties over. We kijken dan altijd hoe we de administratieve processen eenvoudiger kunnen inrichten, zodat we dezelfde hoeveelheid werk met minder mensen kunnen doen.” Het maken van dashboards op basis van informatie die al in een financieel systeem, HR-systeem of EPD wordt vastgelegd, is één van die manieren.

Ze noemt als voorbeeld een declaratiedashboard, dat met een druk op de knop inzichtelijk maakt hoe hoog je budgetplafond is, hoeveel je van dat geld al hebt gedeclareerd en aan welke producten. Het dashboard zou een voorspelling kunen maken waar je aan het eind van het jaar op uitkomt, rekening houdend met de in- en uitstroom van cliënten en de productiviteit van de behandelaren. “De stand van zaken rond declaraties is één van de belangrijkste KPI’s waar het management van een zorgorganisatie op stuurt, maar om goed inzicht te verkrijgen schrapen ze vaak informatie uit allerlei systemen bij elkaar. Dat is niet alleen tijdrovend, maar ook foutgevoelig. Bij Tenzinger bouwen wij dashboards die continu real-time inzicht geven in de status.”

Maatwerk of kant-en-klaar dashboard

Dit kunnen maatwerk dashboards zijn, specifiek ontwikkeld voor één organisatie en precies aansluitend bij de manier waarop die organisatie haar zorgadministratie en financiële administratie heeft ingericht. Maar Cure4 heeft voor MijnZorgDeclaratie ook een kant-en-klaar dashboard ontwikkeld voor kleinere zorgorganisaties. “Hun bedrijfsvoering is namelijk redelijk ‘recht-toe-recht-aan’, waardoor een standaard dashboard goed werkt. Bij grote organisaties met meerdere locaties en meerdere vormen van zorg is het complexer. Er zijn dan verschillende manieren waarop je je zorgadministratie kunt inrichten en daarom is in die gevallen vrijwel altijd maatwerk nodig”, zegt Lilian.

De dashboards worden gebouwd door 6Gorilla’s. Doris Bakker, BI-consultant bij 6Gorilla’s, zegt: “Ons specialisme is om data te vertalen naar informatie waar je op kunt sturen. Daar komt veel bij kijken. Je moet allereerst weten: welke informatie heb je precies nodig om betere beslissingen te kunnen nemen? Dat betekent dat we goed moeten doorvragen, want vaak zit er een vraag achter de vraag. Daarna kijken we: welke data hebben we nodig om deze vraag te beantwoorden? Vervolgens is het de kunst om deze data, die vaak in verschillende systemen staat, centraal te ontsluiten op ons dataplatform. Dit platform is in staat om ruwe data uit verschillende systemen te converteren naar de juiste zorgstandaarden, waardoor de data klaar is voor analyse. Tot slot denken wij na over de visualisatie: hoe presenteren we de informatie zo dat het duidelijk is en de eindgebruiker die slechts op één manier kan interpreteren en er direct mee aan de slag kan?”

Gecombineerde data geven je een veel betere basis om analyses te maken

Van voortraject tot nazorg

Drie labels van Tenzinger werken intensief met elkaar samen, vertelt Derkje. “De Tenzinger Business consultants hebben veel toegevoegde waarde in het voortraject. Wij zijn gespecialiseerd in procesoptimalisatie en kennen daardoor de processen van onze opdrachtgevers goed. We zien bij welke organisatieonderdelen en processen er een informatiebehoefte is en weten goed hoe we hierop kunnen inspelen. Voor het daadwerkelijk ontsluiten, structureren en standaardiseren van de data werken we samen met 6Gorilla’s. Zij hebben ook veel expertise in het bouwen en valideren van de dashboards, waarna wij de implementatie verzorgen en ervoor zorgen dat ze in de praktijk ook daadwerkelijk worden gebruikt. We zijn dus echt een verlengstuk van elkaar.” Derkje en Doris hebben Lilian erbij gevraagd omdat zij vakinhoudelijk veel weet van datavisualisatie. “Ik denk veel na over storytelling: hoe presenteer ik de informatie zo dat het dashboard een verhaal vertelt? Ik wil graag dat een dashboard voor zich spreekt en dat het aanzet tot actie doordat je in één oogopslag ziet: dit loopt niet goed dus hier moet ik iets aan doen”, legt Lilian uit.

Helder doel

Eén van de opdrachtgevers waar de drie dames voor aan de slag gingen, is iHUB, een organisatie die jeugdzorg, speciaal onderwijs en jeugd-ggz biedt. Omdat de organisatie zo breed en divers is, zijn er veel verschillende softwareapplicaties in gebruik. Er is een grote behoefte aan sturing op basis van gecombineerde data die verspreid staat over meerdere applicaties. Derkje: “Zij hebben een informatieanalist in dienst die al veel voorwerk had gedaan. Hij had circa twintig KPI’s geformuleerd waar iHUB op wil gaan sturen. Hij had ook al uitgezocht welke data nodig zijn om dat inzicht te verschaffen. Wij hebben meegedacht over welke mensen wat gaan doen met de stuurinformatie en wat dat dan betekent voor hoe je die informatie weergeeft. Want een locatiemanager wil andere gegevens zien dan een behandelaar of manager bedrijfsvoering.” Toen dit helder was, kon de data worden ingeladen in het dataplatform van 6Gorilla’s, zodat de data gestructureerd en gestandaardiseerd kon worden.

Pas daarna kon het team beginnen met het bouwen van de dashboards. Doris: “Op basis van de eerste inventarisatie gaan we de diepte in. We merken dat opdrachtgevers in hun hoofd vaak al een idee hebben van wat ze willen zien, maar als we doorvragen blijkt dat verschillende mensen verschillende verwachtingen hebben. Het komt ook regelmatig voor dat ze data registreren op een andere manier dan hoe we die vooraf bedacht hebben. Dan moeten we dus een andere oplossing bedenken of de views zo aanpassen dat het dashboard wel de juiste data samenbrengt. Ook kan het zijn dat de brondata onvolledig is, waardoor er eerst een datakwaliteitsproject moet worden gestart.”

Onderbuikgevoel kwantificeren

Datagedreven werken levert verschillende voordelen op. Anders dan wat je weleens in de ICT-vakmedia leest, leidt het zelden tot volledig nieuwe inzichten, zegt Lilian. “Het is negen van de tien keer zo dat de data een bepaald onderbuikgevoel bevestigen. Ze helpen om een gevoel te kwantificeren. In plaats van ‘ik heb het idee dat de wachtlijst langer wordt’ kun je zeggen: voor deze vorm van zorg is de wachtlijst nu zoveel weken en voor deze vorm van zorg zoveel weken. Je kunt veel preciezer de vinger op de zere plek leggen en daardoor ook beter en gedetailleerder onderbouwen waardoor dat komt.”

Sommige dashboards geven ook feedback op de manier van werken, denk bijvoorbeeld aan een dashboard over declaratiefouten en niet gedeclareerde zorg. “Je kunt in een dashboard redenen inzichtelijk maken waarom bepaalde zorg niet kon worden gedeclareerd. Zo geef je gerichte feedback op basis waarvan een zorgorganisatie zijn processen kan verbeteren”, zegt Lilian. “Zo’n KPI gaat dan echt leven en mensen gaan hun best doen om de fouten te reduceren.”

Een dashboard moet aanzetten tot actie: dit loopt niet goed, hier moet ik iets aan doen

En het wordt nog interessanter als dashboards ook een voorspellende functie hebben. Op basis van de status van de huidige behandeltrajecten en de indicaties van cliënten op de wachtlijst, kun je bijvoorbeeld voorspellen welke zorg je over een halfjaar levert. Zo kun je beter anticiperen op wat komen gaat. De voordelen liggen dus op diverse vlakken. Derkje concludeert dan ook: “Het ontwikkelen van dashboards vraagt natuurlijk een initiële investering. Maar het is in deze tijd van krapte op de arbeidsmarkt echt zonde dat medewerkers handmatig Excellijstjes moeten maken, terwijl wij je kunnen helpen de data vanuit de verschillende systemen te combineren en inzichtelijk te maken. Uiteindelijk verdien je de investering ook terug. Die kans moet je niet laten lopen.”

Dit artikel stond ook in het Zorgverslimmers magazine 2023, dat bomvol innovatieve oplossingen en ideeën staat. Heb je het magazine gemist? Vraag het dan gratis aan en ontvang het digitaal of per post.