Herko Coomans

De basis voor vertrouwen ligt in het contact tussen zorgprofessional en cliënt of patiënt. We hebben de complexiteit van het zorgsysteem veel te veel naar de voorkant geschoven. Die moet weer terug naar de achterkant, ten dienste van de patiënt en professional. Slim en verantwoord gebruik van data is daarin de sleutel. Op zo’n manier dat we niet door de wereldwijde technologiebedrijven laten bepalen hoe zorg er in de toekomst uit komt te zien, maar dat we zelf ook internationaal de regie nemen. Dat is de missie van Herko Coomans.

Herko Coomans studeerde planologie en ging daarna werken bij het ministerie van VROM, dat toen nog bestond. “Ik ben afgestudeerd op hoe internet ons verplaatsingsgedrag en onze woonvoorkeuren beïnvloedt. Door digitalisering veranderen onze motieven en daarmee ons gedrag. Ik vind het interessant om de juiste randvoorwaarden te creëren, zodat we het gedrag van mensen de goede kant op sturen.”

In zijn huidige werk als Internationale Digitale Zorg Coördinator bij VWS doet hij dat voor de zorg. “In een levende gemeenschap levert iedereen gezamenlijk een grotere bijdrage aan het hogere doel dan als de som der delen. Als overheid moeten we de randvoorwaarden creëren waarin dat kan. Zoals professor John Cohn, baas van het MIT-IBM Watson AI Lab, zegt: we bevinden ons nu op het kruispunt dat ofwel de technologie bepaalt hoe de maatschappij eruitziet, ofwel de maatschappij gaat bepalen hoe de technologie wordt ingezet. Dat laatste is onze rol als overheid en dat doen we door standaarden te bepalen.”

Afspraken maken

Veel mensen denken dat standaarden technische afspraken zijn die je nodig hebt om informatie uit te wisselen. Dat is zo, zegt Herko, “maar in die afspraken gaat het om zaken die helemaal niet technisch zijn. Bijvoorbeeld over vertrouwen: wanneer vinden we iets voldoende vertrouwd en wanneer niet meer? Waarover willen we zelf beslissen (autonomie) en wanneer vertrouwen we op algoritmes? Met wie wil ik mijn gegevens delen en met wie niet? Nu zie je dat de technologie dit vaak bepaalt en dat we achteraf met wet- en regelgeving dingen die fout gingen proberen te repareren. Denk aan de AVG die onze privacy moet beschermen. Veel beter is het als we technologie-ontwikkelaars dwingen om te gaan werken met standaarden die de privacy respecteren; die mensen zelf de macht geeft om te bepalen met wie ze welke data delen. Standaarden zijn een manier om dat af te dwingen.”

Internationaal speelveld

Herko houdt zich in zijn huidige rol bezig met het creëren van internationale afspraken en standaarden. “Want zoals corona heel erg duidelijk maakte: we kunnen onze eigen mensen alleen beschermen als we over onze landsgrenzen heen kijken.” Die internationale blik is ook nodig omdat steeds meer technologie uit de VS en China komt. “Met een smartwatch kun je steeds meer zaken meten, tot en met je menstruatiecyclus aan toe. We moeten internationaal afspraken maken over hoe technologieleveranciers moeten omgaan met data van gebruikers om hier toegelaten te mogen worden tot de markt.”

Hij werkt weliswaar op het meest abstracte metaniveau dat je je kunt voorstellen; de afstand tot de werkvloer is gigantisch groot. Toch doet hij zijn werk om de individuele beleving van zorgkwaliteit door patiënt en zorgverlener te verbeteren. “Ik creëer de randvoorwaarden die nodig zijn om goede zorg te leveren. Mijn missie is dat we de zorg zo inrichten dat zorgverlener en patiënt samen bepalen hoe ze technologie inzetten. En dat alle complexiteit om dat goed te regelen naar de achterkant is verschoven.”

Wat kunnen we nog van jou verwachten op het gebied van zorgverslimmen?

“Aan mijn huidige rol heb ik mijn handen vol. Nu staat de complexiteit in technologie en wet- en regelgeving veel zorginnovatie nog in de weg.”

Wie vind jij een echte zorgverslimmer?

“Alle mensen die in de praktijk het verschil weten te maken en anderen inspireren. Een mooi voorbeeld vind ik Luscii, een telemonitoringplatform dat is geïnitieerd door Daan Dohmen. Hij had een visie op digitale zorg en is het gewoon gaan doen, ondanks alle beren op de weg.”

Wat doe je als je even niet bezig bent met het verslimmen van de zorg?

“Dan ga ik het liefst met mijn twee kinderen mee naar het voetbalveld. Door mijn internationale rol ben ik veel van huis. Als ik thuis ben, dan wil ik er ook echt voor mijn gezin zijn.”