Erwin Meinders

Wat is HUME?

“HUME is en sensorsysteem dat spanning bij mensen kan herkennen. HUME doet dat met wearables, zoals een ‘slimme sok’, die met behulp van getrainde modellen fysiologie kan omzetten in een spanningsindicatie. De HUME uitkomsten worden getoond in een dashboard, waarmee een zorgmedewerker de spanning ziet oplopen en tijdig kan instappen. Daarmee kun je voorkomen dat die spanning leidt tot een escalatie, bijvoorbeeld door nabijheid te bieden of een prikkel weg te nemen en te zorgen dat iemand zich weer comfortabel gaat voelen. Naast een ‘early warning system’ kun je HUME als diagnostische tool gebruiken. Bijvoorbeeld: als je elke ochtend om tien uur spanning bij een client ziet ontstaan, kun je meten of de spanning afneemt na een interventie. Gedragsdeskundigen in de langdurige zorg kunnen er op die manier mee werken.”

Voor wie is het ontwikkeld?

“HUME is ontwikkeld voor mensen met onbegrepen gedrag, bijvoorbeeld mensen met dementie of mensen met een verstandelijke beperking. Maar we zien ook dat HUME goed past bij mensen met een licht verstandelijke beperking, autisme óf om spanning bij zorgmedewerkers te duiden.”

Hoe wordt het ingezet?

“HUME wordt momenteel met name intramuraal ingezet, op woongroepen. Maar onbegrepen gedrag begint vaak al thuis. Mensen met dementie blijven bijvoorbeeld zo lang mogelijk thuis wonen, totdat gedrag onhoudbaar wordt. Ook kinderen met een verstandelijke beperking wonen vaak tot hun 18de levensjaar thuis. Daarom werkt deze oplossing ook om in de thuissituatie onbegrepen gedrag te voorkomen.”

Waarom ben je hiermee aan de slag gegaan?

“Ik heb me lang ingezet als vrijwilliger bij een instelling waar mensen beschut wonen, voor iemand die onbegrepen, moeilijk te duiden gedrag vertoonde. Hij bleek achteraf last te hebben van een knellende schoen, maar dat kon de omgeving onvoldoende duiden. Toen een medewerker op de groep de link legde tussen de knellende schoen en zijn gedrag, dacht ik: kun je dat niet meten? Ik heb een technische achtergrond en genoeg ervaring om te weten hoe je met techniek en A.I. een oplossing voor dit vraagstuk kan ontwikkelen. Ik heb snel mijn compagnon Reon Smits betrokken en met z’n tweeën hebben we HUME tot volwassenheid gebracht.”

Hoe lang zijn jullie daarmee bezig geweest?

“In 2015 ben ik begonnen met het verkennen van de mogelijkheden en na een aantal jaren van ontwikkeling en validatiestudies zijn we in 2021 op de markt gekomen met onze ‘slimme sok’.

Een behoorlijke tijd.

“HUME is ook een complex product. We gebruiken veel features om mentale spanning te herkennen, die ook indicatief zijn voor fysieke inspanning. Als je traint, of beweegt, krijg je ook klamme handjes en gaat je hartslag omhoog. Wij wilden een product ontwikkelen dat met hoge nauwkeurigheid het verschil kan maken tussen fysieke en mentale inspanning. Daarvoor hebben we een groot lab-experiment opgezet, met meer dan tweehonderd proefpersonen die we ruim twee uur lang hebben blootgesteld aan verschillende emoties, door middel van vr-games, pijn experimenten, filmfragmenten met schrikmomenten, moeilijke sommen en psychologische testen. We hebben de fysiologie en ervaren emotie van de proefpersonen gemeten. Hiermee kregen we een gelabelde dataset waarmee we een stressmodel konden trainen. Het verzamelen van data kost gewoon tijd. We moesten ook de wearables ontwikkelen, een data platform bouwen, de modellen ontwikkelen. Dat heeft dik vier jaar gekost.”

Waarom is het uiteindelijk een sok geworden?

“We hebben gekeken naar de respons van je lichaam op stressoren, naar de positie die de beste respons geeft. Daaruit blijkt dat onderkant van je voet de op één na beste plek is om huidgeleiding te meten. Vandaar een sok die elektrodes heeft die aan de onderkant van de voet die verandering in huidgeleiding kan meten. Daarnaast hebben we sensor ontwikkeld die op de enkel je hartslag kan meten. Dus de technologie zit in de sok. Naast de sok hebben we ook andere wearables ontwikkeld: een borstband en een patch, een soort pleister: er is er altijd wel een sensor die goed past bij een bewoner of client. We blijven op zoek naar andere kledingstukken die goed de fysiologie kunnen vastleggen, zoals een shirt.”

Wie werken er al mee?

“Ongeveer vijftig kleine tot grootschalige zorginstellingen, in ouderenzorg en zorg voor mensen met verstandelijke beperking, in heel Nederland werken met HUME. Dat loopt heel goed. Elke HUME die wordt ingezet, verdient zichzelf dubbel en dwars terug. Daar hebben we goed over nagedacht natuurlijk. We zien bij bij de inzet van HUME de kwaliteit van leven van iedere inwoner en zorgmedewerker toeneemt. Het draagt ook bij aan werkgeluk.”

Op welke manier?

“Om een voorbeeld te geven: er was een jongvolwassen vrouw met het verstandelijke niveau van een baby van twee maanden. Ze escaleerde elke dag en moest dan met vier man worden gefixeerd. Dat zorgde voor langdurige uitval van zorgmedewerkers, escalaties op de groep, en zelfbeschadiging. Door de inzet van HUME zijn zorgmedewerkers erachter gekomen dat deze client gezien moet worden als een baby die aandacht behoeft, nabijheid zoekt, wil knuffelen. Dus als de spanning opliep, gingen ze in die instelling haar hand vasthouden en knuffelen. Daardoor zijn escalaties nu verleden tijd. Uitgevallen medewerkers zijn terug op de groep en werken graag met haar. Haar vader komt ook weer en krijgt kusjes.”

Dat heeft veel impact op iemands leven.

“Ja, deze casus tikt alle relevante opbrengsten aan: medewerkers voelen zich meer in hun kracht gezet, de vader wordt gezien, de bewoonster voelt zich weer gelukkig, ervaart geen controle verlies meer woest, wordt niet meer gefixeerd en krijgt de aandacht en ruimte om zich te ontwikkelen. Daardoor kon ze nieuwe dingen aanleren. En dat bespaart ook gewoon drie ton op jaarbasis.”

Waar zit die besparing in?

“De uitval van medewerkers is een kostenpost, maar ook de onvrijwillige zorg kost tijd en geld: dan moet je met iemand fixeren. Vaak zien we dat HUME bespaart op uitval van medewerkers, onvrijwillige zorg en niet efficiënte zorg. Door inzet van HUME kan je bijvoorbeeld minder vaak controleren of iemand er nog wel goed bijzit op z’n kamer. Dat bespaart tijd, maar ook veel irritatie bij de bewoner: die wil ook niet elke vijf minuten gestoord worden.”

Hoe voelt dat voor jou?

“Het geeft mij voldoening dat we een product hebben ontwikkeld waarmee we mensen kunnen helpen, waarmee we onbegrepen gedrag kunnen verminderen of voorkomen. Onbegrepen gedrag is echt heel onprettig, voor zowel de medewerker als bewoner, en het uit zich vaak in zelfbeschadiging, uit onmacht. Het is ook heel gaaf dat HUME werkt zoals we bedacht hadden, en dat er een verdienmodel onder te plakken is en dat je daarmee heel Nederland kan helpen.”

En nu? Wat voor toekomstplannen liggen er?

“Met HUME kunnen we goed de spanningsopbouw duiden. Nu willen we ook iets doen met interventies op die spanning. Dat kan door een koppeling te maken met de omgeving, bijvoorbeeld door het licht aan te doen of muziek af te spelen als HUME stress waarneemt. Maar je kunt HUME ook koppelen aan een robot, zodat je een emotie-intelligente robot krijgt die emoties kan herkennen en daarmee ook taken van zorgmedewerkers kan overnemen. Een robot kan ook waarde toevoegen.”

Op welke manier?

“Laatste sprak ik een oude man met dementie die wel vijftig keer hetzelfde verhaal vertelde, over zijn ervaringen in de oorlog. Door te luisteren en door te vragen, werd het verhaal voor hem steeds helderder, hij kon zich steeds meer details herinneren en werd vrolijker. Mijn punt is: je kan onmogelijk elke dag hetzelfde gesprek voeren. Een robot is echter geduldig, kan slim zijn, weet wanneer hij kan doorvragen en je kunt hem zo programmeren dat hij het profiel van zo’n man kent en inspeelt op dingen uit het verleden. Daarmee krijg je een volwaardige vervanger van taken van een zorgmedewerker.”

“Mooi dat we mensen kunnen helpen en onbegrepen gedrag kunnen verminderen of voorkomen”

Een gesprekspartner eigenlijk.

Ja, maar dan een die zelf geen emotie heeft. En dat kan voor mensen met autisme ook fijn zijn.”

In hoeverre zijn jullie hier al mee bezig?

“We werken in een proeftuin samen met SARA Robotics, het LUMC en zorginstellingen Ipse de Bruggen en Zorggroep Elde Maasduinen om een emotie-intelligente robot te ontwikklen. Deze robot kan op basis van gemeten stresspatronen zonder tussenkomst van een medewerker preventieve interventies uitvoeren om spanning te reguleren. Dat kan een instructie, muziek of filmpje zijn. En als blijkt dat de interventie het ongewenste effect heeft, kan de robot alsnog een medewerker inschakelen. Interventies inzetten op basis van getrainde algoritmes is best spannend. Hiervoor gaan we het onderzoeksprotocol ook en door een Medisch-ethische toetsingscommissie van LUMC. In de proeftuin laten we zien dat interventies effectief werken. De eerste versie van die robot gaan we begin 2024 al testen bij Zorggroep Elde Maasduinen en IPSE de Bruggen. Eind volgend jaar willen we het prototype klaar hebben.”

Zou je HUME ook op andere plekken kunnen inzetten?

“Dat zou inderdaad kunnen. Eigenlijk kun je in heel veel situaties ons systeem inzetten. Voor burnoutpreventie bijvoorbeeld. We hebben ook een project gedaan met de politie, om stress bij medewerkers inzichtelijk te maken. Op dit moment kijken we naar de stressopbouw van zorgmedewerkers, uiteindelijk met doel om de weerbaarheid en inzetbaarheid van medewerkers te vergroten.”

Hoe zie je de toekomst van dit soort A.I.- en data-gedreven zorg?

“Mijn visie is dat data bepalend gaan zijn voor het welzijn en welbevinden van een bewoner of cliënt in de langdurige zorg. Het gaat helpen om het leven van deze mensen beter te maken. Een robot is maar een eerste stap in die richting.”

Krijg je daar ook negatieve reacties op?

“De langdurige zorg vereist een transitie. De zorgvraag neemt toe terwijl het aanbod van personeel afneemt. Met een herontwerp van de zorg zou je veel meer handelingen automatiseren en mechaniseren dan we nu voor mogelijk houden. Het verzorgingshuis van de toekomst wordt misschien wel door robots gerund. Dan heb je als zorgmedewerker tijd om te doen waar je goed in bent: sociaal contact maken, samenzijn, koffie drinken, hulp bieden. Nu is het wasmoment het contactmoment geworden. Dat is misschien wel uit schaarste ontstaan. Robots bieden ook andere waarde. Ik hoorde een anekdote van een man die zei: ik heb me mijn leven lang uitgekleed voor dezelfde vrouw en nu zie ik elke ochtend een ander. Dan kun je je afvragen of een robot niet veel menselijker is.”