Renske Karens-van Vliet is verpleegkundig innovator en Chief Nursing Information Officer (CNIO) bij het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie.
genomineerd voor de zorgverslimmer award 2024
Renske Karens-van Vliet
Meer comfort en minder stress voor kinderen in ‘stille kamers’
Stel, je bent 8 jaar oud en je ligt in het ziekenhuis na een zware operatie. Je ouders zitten aan je bed en naast je staan allerlei infuuspompen en monitoren de hele dag te piepen. Zou je dan snel opknappen? In het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht denken ze van niet en ze maakten het tot hun prioriteit om de kamers van kinderen met kanker stiller en dus aangenamer te maken. Verpleegkundig innovator en CNIO Renske Karens vertelt hoe.
Aan welke innovatie werk je op dit moment?
“Vanuit de visie ‘Smart Máxima’ werken wij aan slimme en geïntegreerde toepassingen voor kind en ouders. Een belangrijk onderwerp daarin is het realiseren van ‘stille kamers’. In ons ziekenhuis hebben we ouderkind-kamers, dubbele kamers met een ouder- en een kindgedeelte. Dit is de werkomgeving van onze verpleegkundigen. In die kamers gaan de hele dag alarmen af, zijn er piepjes en maken machines herrie. Kinderen hebben vaak wel acht tot tien pompen aan hun bed vanwege de chemotherapie behandeling. Dat maakt het voor de kinderen én de ouders moeilijk om uit te rusten en te ontspannen. We hebben daarom samen besloten dat de infuuspaal met pompen ’s nachts buiten de kamer van het kind staat. De infuuslijnen zijn 7 meter lang. Voordeel is dat kinderen en ouders rustiger slapen, omdat de piepjes op de gang gaan en infusen gewisseld kunnen worden zonder te storen.
Afgelopen jaar hebben we een nieuw alarmeringssysteem in gebruik genomen. Alle medische alarmen, waaronder de infuuspompen en de monitor komen binnen op 1 smartphone bij de verpleegkundige. Dit is een eerste stap om je alarmen op de apparatuur stil te maken. We willen de kinderen aanmoedigen tot bewegen, dan moeten snoeren en sensoren niet in de weg zitten of onnodig alarmen afgaan. Al onze apparatuur is mobiel, zodat kinderen overal in het centrum kunnen spelen en bewegen. De koppeling met het alarmeringssysteem is via Wifi. Daarnaast kijken we kritisch op basis van dashboards waar al de alarmeringen vandaan komen. Zo kunnen we onnodige alarmen reduceren. Een verpleegkundige kan inschatten en regelen wat veilig is en wat nodig is voor het kind en op zo’n manier de alarmgrenzen instellen of voorstel doen om monitoring af te bouwen. Alles om te zorgen dat een kind kan bewegen, spelen en zo snel mogelijk uit bed kan.”
Dat wij een functie hebben voor een zorginnovator met een verpleegkundige achtergrond, is al een innovatie op zich.
Hoe gebruik je data in jullie werk?
“De afgelopen tijd hebben we heel veel dashboards bekeken en geanalyseerd. We zagen dat er in feite drie soorten alarmeringen zijn. Als een kind of ouder belt, krijgt dat natuurlijk prioriteit. En als de temperatuur van een kind snel stijgt of daalt, wil je dat als verpleegkundige ook direct weten. Maar als een kind alleen een warme handdoek wil, hoeft niet per se iemand meteen te gaan rennen. Toch is er maar één type alarm. Op basis van onze data hebben we nu verschillende categorieën gemaakt, waardoor we service oproepen gaan scheiden van medische oproepen. Dit gaan we realiseren in 2024. Kind en ouders krijgen een tablet, waar ze handig met andere zorgverleners en dienstverleners kunnen communiceren. We zien ook mogelijkheden met artificial intelligence. Daarmee kunnen we onze zorg, werk en logistieke processen verder verbeteren en automatiseren. Onze doelgroep, kinderen met kanker en hun gezinnen, is uniek. Dus zijn ontwikkelingen door bedrijven en andere centra niet meteen toepasbaar voor onze patiënten. Denk aan EWS indicatoren en wearables die tot nu toe voor volwassen (hart)patiënten worden ontwikkeld. We hoeven niet het wiel opnieuw uit te vinden, maar moeten zelf aanpassingen doen voor kinderoncologie. Want als wij het niet doen, wie dan wel?”
Wat merkt een zorgverlener hiervan?
“Een verpleegkundige kreeg wel 200 piepjes per dag. En steeds ben je even afgeleid. Met onze nieuw alarmeringssysteem hebben we die verstoringen kunnen verminderen. Met de reductie van de alarmeringen, neemt de werkdruk af. Door het nieuwe systeem kunnen verpleegkundigen op afstand beter inschatten wat er aan de hand is, waardoor ze veel efficiënter kunnen werken. En dat komt de kwaliteit van zorg ten goede. Geen enkel kind wil bij ons zijn, en ouders ook niet, maar als het ons dan toch lukt om een glimlach bij een kind op het gezicht te toveren, dan maken we écht het verschil.”
Wat is jouw tip voor onze collega’s die meer willen innoveren?
“Dat wij een functie hebben voor een verpleegkundig innovator, is al een innovatie op zich. En het is ook echt nodig, want we moeten de zorg slimmer organiseren met minder personeel. Als je ziet wat er de komende tien of twintig jaar op ons af komt, dan moet het echt allemaal sneller, slimmer en digitaler. Dus geef innovatie prioriteit en maak er mensen voor vrij. Geef verpleegkundigen zeggenschap! In ons centrum creëren we ruimte voor verpleegkundigen om naast hun functie aan het bed ook actief bij te dragen aan ontwikkeling en innovatie. Daarnaast is het belangrijk om een cultuur te creëren waarin innovatie wordt aangemoedigd en waarin mensen ruimte voelen om met ideeën te komen. De module verpleegkundig leiderschap draagt er aan bij dat verpleegkundigen invloed uit kunnen oefenen op hun werkomgeving. Om mijn rol goed uit te kunnen oefenen is het essentieel deze te positioneren buiten het lijnmanagement, maar wel heel dicht bij de inhoud van zorg. Ik loop in mijn verpleegkundige outfit over de afdelingen en word continu aangesproken door collega’s die een goed idee hebben. Ik word betrokken bij proces- of productverbeteringen om mensen en middelen bij elkaar te brengen. Als verbinder tussen de zorg en ICT kan ik het verschil maken en zorgen dat er verbeteringen worden geïmplementeerd.”
In onze visie op het ‘Smart Máxima’ zijn slimme en geïntegreerde toepassingen van de meest moderne en bewezen technologieën voor kind en ouders beschikbaar. Het verblijf in ons centrum én het werk van onze zorgprofessionals wordt daarmee makkelijker, leuker en efficiënter gemaakt en draagt bij aan zorg op maat.
Wie vind jij een echte zorgverslimmer?
“Ik vind Suzanne Verheijden heel inspirerend. Zij deelt heel veel praktische tips en ideeën die direct toepasbaar zijn op de werkvloer. Daar kan ik enorm van genieten.”