Herontwerp sociaal domein
bij ’s Heeren Loo

Inclusieve samenleving centraal

Oud-collega Paulien Pathuis was eerder consultant bij Tenzinger en is nu programmamanager bij ’s Heeren Loo. Toen zij voor haar zwangerschapsverlof zocht naar een vervangende projectleider dacht ze aan mij. Zij heeft dit project als projectleider in de steigers gezet, door twee vruchtbare sessies over de visie en de strategie sociaal domein te organiseren voor een afvaardiging van medewerkers en directie van ’s Heeren Loo. In deze visie staat een inclusieve samenleving centraal, waarin iedereen mee kan doen en waarbij cliënt en gezin/ andere betrokkenen eigen regie hebben. ’s Heeren Loo draagt eraan bij dat jeugdigen/ (jong) volwassenen met een complexe zorgvraag zo zelfstandig mogelijk verder kunnen.

Tijdens het ontwikkelproces van de visie en strategie ben ik aangehaakt.

Positieve balans kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid binnen Sociaal Domein

Er zijn weinig instellingen die net als ’s Heeren Loo jeugdhulp aanbieden door het hele land. Daardoor is sHL landelijk een grote speler binnen het sociaal domein. Door de grote hoeveelheid instellingen in Nederland die jeugdhulp alleen regionaal aanbieden, is het aandeel van sHL in de meeste regio’s laag. De focus bij ’s Heeren Loo ligt op WLZ-gefinancierde zorg. De tarieven zijn sinds de decentralisatie van de jeugdzorg naar gemeenten vaak veel lager dan in de WLZ, terwijl de inzet niet in die verhouding afneemt. In het Sociaal Domein is de focus daarnaast echt anders. Waar de professional in de WLZ gericht is op de verzorgende kant en een langdurige relatie, is de houding die nodig is in het Sociaal Domein juist ondernemend en gericht op korte (behandel)trajecten die gericht zijn op resultaat. Dit vraagt ècht wat anders van medewerkers.

Het is nodig dat deze mindset van het sociaal domein beter doorleefd en geborgd gaat worden in de cultuur van ’s Heeren Loo. Hiertoe is het project herontwerp sociaal domein in het leven geroepen met de ambitie om het sociaal domein zo in te richten dat de zorg past bij de zorgvraag (markt- en cliëntvraag), er een positieve balans is tussen de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid is gerealiseerd en ook op de lange termijn duurzaam en wendbaar is.

De vijf P’s

Daarbij is gestart met het herijken van de visie en de strategie. Vervolgens hebben we een vertaling gemaakt naar de gewenste situatie van ons instrumentarium in het sociaal domein over 3 jaar: het personeel, het productportfolio & prijs, de processen & systemen, de plaats en de promotie.
Iedere P heeft diverse resultaten opgeleverd. Zoals een profiel voor de medewerker sociaal domein waarbij ondernemerschap een belangrijk onderdeel is, een bijgesteld productportfolio met bouwblokken waaraan een nieuw kostprijsmodel is gekoppeld en een advies voor de 5 belangrijkste knelpunten m.b.t. de processen en systemen in het sociaal domein. De ontwerpfase is afgerond met het opstellen van een programmaplan. Dit programmaplan is er op gericht om de opgestelde visie en strategie en doelstellingen voor het sociaal domein te realiseren en het opgeleverde herontwerp sociaal domein zorgvuldig in te passen in de organisatie. Hiermee is mijn opdracht afgerond en draag ik het stokje terug over naar Paulien, die de voorbereidende fase voor het programma voorlopig begeleidt.

Samen een professionaliseringsslag gemaakt

Deze opdracht was voor mij extra leerzaam door de nauwe samenwerking met het projectenbureau van ’s Heeren Loo. Dit team is een jaar geleden opgericht om regie te voeren op de prioritering, samenhang en uitvoering van alle organisatiebrede en regio-overstijgende programma’s en projecten binnen ‘s Heeren Loo. En hiermee wordt een bijdrage geleverd aan het realiseren van de koers. De professionaliseringsslag die ’s Heeren Loo hiermee maakt vond ik heel mooi om te zien en onderscheidt ’s Heeren Loo van veel andere zorginstellingen. Zo volgde het team een training batenmanagement. Batenmanagement richt zich op het sturen op de effecten van verandering. Een hulpmiddel daarbij is de batenkaart en dit hielp om kernachtig de gewenste resultaten in kaart te brengen en wat daar voor nodig is aan verandering en wat de positieve baten (opbrengsten) en negatieve baten (kosten) van het programma in kaart te brengen.

Ontwikkelingen Tenzinger

Niet alleen ’s Heeren Loo is bezig om project- en programmamanagement te professionaliseren. Ook Tenzinger is bezig met de ontwikkeling van een interne training programmamanagement voor haar medewerkers. In deze ontwikkelingen kunnen we elkaar versterken en zullen we na het afronden van deze opdracht de samenwerking op blijven zoeken. Ik stap even van de rijdende trein af, maar kijk er naar uit om na mijn verlof, samen met mijn enthousiaste, professionele en ambitieuze collega’s, zorginstellingen te begeleiden bij hun uitdagingen rond actuele zorgthema’s en strategische vraagstukken.

Traag versnellen

Bij het afscheid nemen van ’s Heeren Loo ben ik in het zonnetje gezet met mooie cadeau’s en lieve woorden. Als presentje terug heb ik het boek ‘Traag versnellen’ cadeau gedaan. Bij veranderprocessen denken we vaak dat we snelheid maken door te gaan hollen. Maar wie niet kan vertragen, kan ook niet versnellen. Essentieel in het komende programma sociaal domein is goed te luisteren naar wat er echt aan het hart gaat in de verschillende regio’s en op deze manier energie vrij te maken voor een positieve beweging. Ik wens ’s Heeren Loo enorm veel succes bij deze mooie veranderopgave en ben heel dankbaar dat ik mijn bijdrage heb mogen leveren in dit voortraject.

En nu ga ik eerst zelf vertragen… voordat mijn gezin met twee kinderen in de volgende versnelling staat!

Tot slot een speciale dank aan Anke Bielderman, de eigenaar van het project herontwerp sociaal domein en Irma Bronkhorst, manager projectenbureau voor de fijne en leerzame samenwerking tijdens dit project!